Zapomniane dzieła sztuki zyskały drugie życie
Trzy niezwykłe mozaiki zdobiące budynki dawnego Centralnego Szpitala Klinicznego przy ul. Pawińskiego na warszawskiej Ochocie właśnie oficjalnie uznano za zabytek. Dzięki zaangażowaniu pasjonatów i decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, kompozycje te odzyskały należne im miejsce w krajobrazie artystycznym miasta i zostały objęte formalną ochroną.
Gdzie można je zobaczyć?
Mozaiki znajdują się na elewacjach budynków przy ul. A. Pawińskiego 3C oraz na sąsiadującej z nimi hydroforni, która należy do kompleksu Centralnego Szpitala Klinicznego. Dziś teren ten jest częścią Kampusu Banacha Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Abstrakcyjne wzory, choć przez wiele lat zaniedbane, ponownie przyciągają uwagę przechodniów i miłośników sztuki miejskiej.
Dziedzictwo PRL-u z artystyczną duszą
W czasach PRL-u mozaiki były popularnym elementem dekoracyjnym budynków publicznych. Kompozycje z Pawińskiego są doskonałym przykładem tego nurtu – zaskakują doborem kolorów i formą. Mozaika zdobiąca elewację budynku głównego to dzieło nawiązujące stylistycznie do twórczości uznanych artystów, takich jak Stefan Gierowski czy Wojciech Fangor. Z kolei kompozycja na hydroforni przyciąga wzrok motywami słonecznymi i odniesieniami do kosmosu, tak charakterystycznymi dla lat 70. XX wieku.
Oddolna akcja, która odmieniła los mozaik
Jeszcze niedawno niewiele wskazywało na to, że mozaiki zostaną uratowane. Pokryte warstwą graffiti, ukryte za gęstymi krzewami, zdawały się skazane na zapomnienie. Przełom przyniosła czerwcowa inicjatywa aktywistów ze Stowarzyszenia Ochrony Architektury Powojennej. W zaledwie siedem godzin dwunastoosobowa grupa wolontariuszy oczyściła dzieła z farby i brudu, przywracając im dawny wygląd. Użyto jedynie podstawowych środków – szmatek, papierowych ręczników i detergentów – ale efekt przerósł oczekiwania.
Oficjalna ochrona i nowa nadzieja
Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podkreśla, że wpis do rejestru to nie tylko forma docenienia walorów artystycznych mozaik, ale także skuteczny sposób na ich ochronę przed dalszym niszczeniem. Dzięki temu możliwe będzie ich pełne odrestaurowanie, a także uwzględnienie w miejskiej polityce konserwatorskiej.
