Odeszła bohaterka na dzień przed rocznicą powstańczego zrywu
31 lipca, w przeddzień 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, zmarła Halina Jędrzejewska, znana pod pseudonimem „Sławka”. Miała 97 lat. Była sanitariuszką w powstańczych oddziałach, lekarką, społeczniczką i wieloletnią działaczką środowisk kombatanckich. O jej śmierci poinformował prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski.
– To bardzo smutna wiadomość. Halina Jędrzejewska była zawsze obecna duchem w obchodach rocznicowych. Ostatnie lata nie pozwalały jej uczestniczyć w nich osobiście, ale jej obecność była dla nas symbolem pamięci i siły – napisał prezydent w mediach społecznościowych.
Konspiracja i Powstanie Warszawskie
Halina Jędrzejewska urodziła się w Warszawie 19 października 1926 roku. Uczyła się w Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego, a maturę zdała w tajnym nauczaniu latem 1944 roku – tuż przed wybuchem Powstania. W działalność konspiracyjną zaangażowała się już jako 14-latka, działając w 3. Czerwonej Warszawskiej Drużynie Harcerek. Później wstąpiła do Konfederacji Narodu, a następnie do Armii Krajowej, gdzie działała jako łączniczka pod pseudonimem „Sławka”.
W trakcie Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka w Kedywie – początkowo w oddziale podporządkowanym kpt. „Nieborze” (Franciszkowi Mazurkiewiczowi), później u por. „Szczęsnego”. Towarzyszyła żołnierzom w czasie walk, niosąc pomoc rannym. Brała udział w walkach m.in. na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i ul. Książęcej.
Niewola i służba na Zachodzie
Po upadku Powstania trafiła do niewoli. Przebywała w obozach jenieckich w Niemczech: najpierw w Stalagu XB Sandbostel, a następnie w obozie dla kobiet-żołnierzy AK w Oberlangen. Po wyzwoleniu trafiła do Holandii, a następnie do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpiła do Pomocniczej Służby Kobiet w Polskich Siłach Powietrznych.
Powrót do kraju i życie zawodowe
Do Polski wróciła w 1946 roku. Studia medyczne rozpoczęła w Poznaniu, a kontynuowała na Uniwersytecie Warszawskim. Dyplom lekarza uzyskała w 1952 roku. Specjalizowała się w ortopedii i chirurgii urazowej. Przez całe życie pracowała jako lekarka – najpierw w klinice ortopedycznej, później w Lecznicy Spółdzielni Inwalidów „Inspol”. Stopień doktora nauk medycznych uzyskała w 1966 roku.
Działalność społeczna i kombatancka
Po 1956 roku aktywnie zaangażowała się w działalność środowiska AK „Miotła”. Pełniła funkcję przewodniczącej komisji socjalnej, a także służyła wsparciem jako lekarka dla inwalidów wojennych.
Była wiceprezeską Zarządu Wojewódzkiego ZBoWiD, a następnie – przez trzy kadencje – pełniła tę samą funkcję w Zarządzie Głównym Związku Powstańców Warszawskich. Zajmowała się pomocą socjalną i ochroną zdrowia weteranów.
Odznaczenia i wyróżnienia
Za swoją odwagę i oddanie została dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Była także uhonorowana Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotą Odznaką za Zasługi dla Warszawy. W 2019 roku otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Warszawy.
Halina Jędrzejewska „Sławka” pozostanie w pamięci nie tylko jako bohaterka Powstania Warszawskiego, ale też jako osoba, która poświęciła życie służbie innym – najpierw na linii frontu, później w salach operacyjnych i w środowiskach kombatanckich. Warszawa żegna ją z wdzięcznością i szacunkiem.
